شرافت مزاج نبوی در بین انواع انسانی

▪️بر اساس دیدگاه حکما هر یک از موجودات عالم مادی، که عبارتند از جمادات، نباتات، حیوانات و انسان ها، دارای مزاج خاصی هستند.
▪️در بین انواع گوناگون مزاج ها، به ترتیب مزاج نباتات از جمادات، و مزاج حیوانات از نباتات و مزاج انسان ها از حیوانات شریف تر و لطیف تر است.
▪️مزاج نوع انسانی اشرف و اعدل امزجه در بین موجودات است.
▪️هر چه مزاج شریف تر و معتدل تر باشد روح افاضه شده نیز به همان اندازه شریف تر خواهد بود. شریف ترین روح در شریف ترین مزاج قرار می گیرد و شریف ترین مزاج قابلِ شریف ترین روح است. مطابق این بیان نفس انسانی زمانی بر بدن افاضه می شود که بدن به بالاترین و لطیف ترین مرتبه از اعتدال مزاج برسد(ملاصدرا، مفاتیح الغیب, ۵۱۳ )
▪️ عرفا در یک سطح بالاتری معتقدند اعتدال مزاج جسمانی پرتوی از اعتدال مزاج روحانی است. (قیصری، شرح تائیه ابن فارض/137) چون مزاج روحانی شخصی معتدل است مزاج جسمانی او نیز معتدل می باشد. بنابراین امر از بالا تعیین می شود. (بر خلاف رویکرد فلسفی که معتقد است چون مزاج جسمانی معتدل است روح معتدل نیز افاضه می شود)
▪️انسان ها به حسب اعتدال مزاج، مراتب و درجات متفاوتی دارند. در بین افراد بشر، مزاج انسان كامل كه مصداق تام آن حقیقت «محمدیه» است، اشرف و اعدل امزجه است.
🔰علامه حسن‌زاده آملی در این باره می‌فرمایند:
«هر کس مزاج درونی و جسمانی‌اش معتدل‌تر باشد، در تمثلات خود و گرفتن حقایق علوم و معارف موفق‌تر است؛ لذا چون مزاج حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم دارای معتدل‌ترین مزاج بود، به کامل‌ترین وجه توانست تمام حقایق عالم را به انزال دفعی بگیرد.»(معرفت نفس، 87)

✍️یادداشت: احمد شه گلی

🌐#کانال_انسان_شناسی