انسان و رذائلِ فضیلت نما

بعضی وقت ها ما انسان ها در صدد انجام کارهایی هستیم، اما روحیه دیگری در انسان وجود دارد که مانع انجام آن کار می شود. مثلاْ شخصی ممکن است خیلی تمایل به پرخاشگری داشته باشد ولی ترس و اموری از این قبیل مانع بروز حالت وی می شود. کسی که انسان فروتن و متواضعی است گاه این موضوع ناشی از روحیه خجالت و شرم وی است، نه اینکه واقعا متواضع باشد. بعضی وقت ها پاسخ ندادن به طرف مقابل از روی ترس است، نه از روی گذشت و بزرگواری. این موضوع مورد توجه علمای اخلاق بوده است. علمای اخلاق نام این حالت را «شبه فضائل»می نامند. یعنی اینکه چیزی ظاهرا فضیلت به شمار می رود ولی واقعا فضیلت نیست.

?لیست برخی از اعمال فضیلت نما عبارتند از:
1. حیا ناشی از روحیه ترس
2. دقت زیاد ناشی از وسواس فکری
3. شجاعت ناشی از جهالت و نادانی
4. اطاعت پذیری ناشی از ضعف شخصیت
5. رها کردن دنیا به جهت تنبلی و بی اراده بودن
6. ترک لذات دنیوی به جهت حفظ مقام و موقعیت.
۷. دیر عصبانی شدن به جهت وجود روحیه بی تفاوتی
8- کم حرفی ناشی از تکبر یا آگاهی نداشتن
9- کم خوری ناشی از اشتها نداشتن
10- کم خوابی ناشی از بی خوابی و احساس خواب نداشتن.

?پیام بحث
نکته این موضوع این است که همواره باید توجه به این موضوع داشته باشیم که چنین نیست هر حالت خوبی در ما واقعا نشانه فضیلت است بلکه گاه نوعی رذیلت است که باید در صدد کشف و اصلاح آن بود.

?یادداشت: احمد شه گلی

?برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به مقاله «اعمال فضیلت نما» از دکتر سعید انواری:
https://www.cgie.org.ir/fa/news/154108