انسان و نظر و عمل
-
تاثیر اقتصاد بر رفتار و تفکر
یکی از ابعاد انسان، وضعیت معیشت و اقتصاد او است. وضعیت اقتصادی فرد در اخلاق و تفکر او تاثیر گذار است. نحوه اخلاق و اندیشه فردی که در یک شرایط مرفه و مجلل زندگی می کند، با فردی که با انواع مشکلات و فقرها در زندگی روبرو است، متفاوت است. رفاه مادی یا فقر مالی دو نحوه از سبک زندگی برای فرد ایجاد می کند، که خواسته یا ناخواسته…
بیشتر بخوانید » -
تاثیر مزاج بر معرفت
هر یک از انسانها دارای مزاج، سرشت و طبیعتی هستند که بر اساس آن اموری مانند: خلقیات، روحیات و رفتارهای آنها متفاوت است. در طب و طبیعیات قدیم این بحث در قالب مسئله مزاج مطرح می شده است. از ترکیب، تضاد و تفاعل عناصر اربعه مزاج به وجود میآید. مزاج کیفیت متوسط حاصل از کسر و انکسار عناصر باهمدیگر است.(ابن سینا، قانون، ج1، ص19) دانشمندان اسلامی همواره از تاثیر…
بیشتر بخوانید » -
تاثیر عاطفه بر معرفت
عواطف و احساسات یکی از ابعاد انسان است. این بعد از انسان، مربوط از انجا که همراه با میل و گرایش به چیزی است لذا در جهت گیری اندیشه ها، باور و معارف انسان تاثیر گذار است. این تاثیر می تواند مثبت یا منفی باشد. برخی از معرفت شناسان معاصر ضمن اشاره به نقش منفی عواطف در معرفت معتقدند در صورت جهت دهی صحیح عواطف می تواند به عنوان…
بیشتر بخوانید » -
تاثیر محل زندگی افراد در آراء و اندیشه های آنان
محل زندگی و زیستگاه دانشمند یکی از عواملی است که تاثیرات زیادی بر روند تحولات معرفتی وی دارد. زیستگاه دانشمند جامعه ای است که عالم در آن رشد و نما می کند و از وضعیت فرهنگی، هنر، آداب و عقاید و همه شئونات مربوط به یک جامعه متاثر می شود. در روان شناسی احساس و ادراک یکی از علل خطاهای ادراکی را عوامل فرهنگی و زیستی می دانند. مثلا…
بیشتر بخوانید » -
مبادی عمل در فلسفه ملاصدرا
مبادی عمل در فلسفه ملاصدرا به لحاظ تقریر برخی از مباحث با فارابی مشترک است. این مبادی چنین است. الف) قوای مدرکه: عملکرد این قوا چنین است که تصوراتی از حواس خمسه یعنی حواسی نظیر باصره، سامعه، حاسه و … وارد حس مشترک میشود. حس مشترک مانند مخزنی است که از حواس ظاهری، تصویر وارد آن میشود، این صور بعد از غیبت محسوسات خارجی در قوه خیال باقی میمانند. (ملاصدرا،…
بیشتر بخوانید » -
مبادی عمل از دیدگاه فارابی
در تقسیم بندی رایج در فلسفه اسلامی قوای نفس به نباتی، حیوانی و انسانی تقسیم میشود. قوای نفس نباتی به جاذبه، دافعه، هاضمه، ماسکه و قوای نفس حیوانی به دو قوه مدرکه(علامه) و محرکه(عماله) و قوه مدرکه نیز به حواس ظاهری و باطنی تقسیم میشود: حواس ظاهری به لامسه، ذائقه، شامه، سامعه و باصره و حواس باطنی به حس مشترک، خیال،(متصرفه)متخیله، واهمه،حافظه و قوه محرکه به باعثه (شوقیه) و عامله…
بیشتر بخوانید » -
چیستی عمل از منظر فارابی و ملاصدرا
عمل گاه به هرگونه فعل اختیاری اعم از جوانحی و جوارحی اطلاق می شود. در این صورت اموری نظیر «نیت» و «ایمان» نیز نوعی عمل است. (ملاصدرا 1363،ص 216) کاربرد دیگر عمل افعال جوارحی و بدنی است که مسبوق به اراده و اختیار انسان است. در اینجا مقصود از عمل معنای دوم از عمل است. عمل در این معنا در برابر نظر قرار دارد. مقصود از نظر، علم و معرفت…
بیشتر بخوانید » -
انسان و علم بی باور
برخی مسائل وجود دارند که ما انسان ها به آن ها علم و آگاهی داریم، ولی باور نداریم . مثل وجود خدا. ما به وجود خدا ما علم داریم، ولی باور و اعتقاد نداریم، لذا عمل ما متناسب با باورمندی به خدا نیست. نمونه دیگر آن مرگ است انسان ها علم به مرگ دارند، ولی باور به آن ندارند. لذا کسی آن را جدی نمی گیرد. ما علم به معاد…
بیشتر بخوانید » -
طراوت روح با گفتار حکمت آمیز
1- اطلاعات و علومی که انسان یاد میگیرید به منزله غذای روح است. همانگونه که بدن انسان با برخی از خوردنیها نشاط پیدا میکند، روح نیز با برخی از امور نشاط و طراوت می یابد. همانگونه که بدن از برخی خوردنیها کسل و بیمار میشود، روح انسان نیز از یادگیری برخی از علوم و اطلاعات، ملال و خسته می شود. اگر هر غذایی را نباید بخوریم، هر اطلاعاتی نیز…
بیشتر بخوانید »