انسان شناسی فلسفی
-
کرسی «آیا نفس و بدن بعد از مرگ با یکدیگر ارتباط دارند؟»
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، کرسی ترویجی «آیا نفس و بدن بعد از مرگ با یکدیگر ارتباط دارند؟» با ارائه دکتر احمد شه گلی عضو هیئت علمی موسسه حکمت و فلسفه و نقادان دکتر رضا درگاهی‌فر، پژوهشگر وابسته به مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و دکتر محمد میری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و دکتر هادی قهار، به عنوان مدیر جلسه، پژوهشگر…
بیشتر بخوانید » -
ساحت جسمی انسان و نقش آن در ارتقای سبك زندگی دینی
مبانی كیفیت تعامل با ساحت جسمی انسان و نقش آن در ارتقای سبك زندگی دینی (با تأكید بر آموزه‌های رضوی) احمد شه گلی چكیده ابعاد سبك زندگی دینی متناسب با ساحت‌های گوناگون انسان است. بدن مادی، یكی از ساحت‌های وجودی آدمی است. بنابراین، یكی از ابعاد سبك زندگی نیز «كیفیت تعامل با بدن» است. «بدن» نازل ترین مرتبه‌ی حقیقت انسان و مركبِ كمال روح در نشئه عالم دنیاست. پرورش، تربیت…
بیشتر بخوانید » -
مبادی عمل در فلسفه ملاصدرا
مبادی عمل در فلسفه ملاصدرا به لحاظ تقریر برخی از مباحث با فارابی مشترک است. این مبادی چنین است. الف) قوای مدرکه: عملکرد این قوا چنین است که تصوراتی از حواس خمسه یعنی حواسی نظیر باصره، سامعه، حاسه و … وارد حس مشترک میشود. حس مشترک مانند مخزنی است که از حواس ظاهری، تصویر وارد آن میشود، این صور بعد از غیبت محسوسات خارجی در قوه خیال باقی می‌مانند. (ملاصدرا،…
بیشتر بخوانید » -
تاثیر تفکر تشکیکی در رویکردهای طبی ابن سینا
حکمای اسلام در نگرش تشکیکی به کثرات جهان اتفاق نظر دارند اما در تبیین حقیقت آن رهیافتهای متفاوتی وجود دارد. مراد از رویکرد تشکیکی،[4] نگرشی که در آن موجودات و پدیدههای دارای درجات و مراتب مختلفی هستند به گونهای که برخی علت، شدید، کامل، متقدم، افضل، اشرف و برخی دیگر معلول، ضعیف، ناقص، متاخر، اسفل و اخسّ هستند. نگرش تشکیکی در طب سینوی صورتهای مختلف دارد مبنای آن در فلسفه…
بیشتر بخوانید » -
تبیین فلسفی از رابطه غذا با روح و انديشه
چگونگی تاثیر گذاری یک امر مادی مانند تغذيه بر روح و اندیشه انسان که اموری مجرد هستند، اگر چه دشوار مي‌نمايد، اما این موضوع دارای تبیین فلسفی است. انسان دو ساحت دارد، ساحت مادي که به بدن و جسم او مربوط است و ساحت معنوی که بعد روحی و تجردی انسان را در بر میگیرد. هر یک از روح و جسم ارتباط متقابل با يکديگر دارند. آثار و افعالي که…
بیشتر بخوانید » -
حركت در نفس
دلایل عدم حركت در نفس در ذیل در صدد اثبات عدم منافات تجرد با قوه و استعداد هستیم اگر اثبات شود که یک موجود مجرد از جهت تجرد حرکت در آن تحقق دارد ،معیار فوق مخدوش می شود؛ زیرا حركت، متوقف بر قوه و استعداد است. نفس به عنوان یک موجود مجرد دارای حرکت است ادله حكما در عدم وقوع حرکت در نفس همان ادله عدم وقوع حرکت در مجردات…
بیشتر بخوانید » -
دیدگاه ملاصدرا در مسئله علت مرگ
ملاصدرا با طرح ریزی مبانی نوینی در علم النفس، شالوده بسیاری از مباحث گذشتگان را متحول کرد وی براساس اصولی چون اصالت وجود، تشکیک در وجود، حرکت جوهری نفس، حدوث جسمانی نفس، تحلیل جدید از مسئله مرگ ارائه میدهد.دیدگاههای پیشین، یا تحلیل فیزیولوژیک از مرگ ارائه میدادند یا غایات بالعرض و منافع و فواید مرگ را، علت مرگ میپنداشتند. اما در فلسفه ملاصدرا علت مرگ طبیعی، کمال نفس و استقلال…
بیشتر بخوانید » -
مبادی عمل از دیدگاه فارابی
در تقسیم بندی رایج در فلسفه اسلامی قوای نفس به نباتی، حیوانی و انسانی تقسیم میشود. قوای نفس نباتی به جاذبه، دافعه، هاضمه، ماسکه و قوای نفس حیوانی به دو قوه مدرکه(علامه) و محرکه(عماله) و قوه مدرکه نیز به حواس ظاهری و باطنی تقسیم میشود: حواس ظاهری به لامسه، ذائقه، شامه، سامعه و باصره و حواس باطنی به حس مشترک، خیال،(متصرفه)متخیله، واهمه،حافظه و قوه محرکه به باعثه (شوقیه) و عامله…
بیشتر بخوانید » -
ملاحظاتی درباره دیدگاه فقدان شر اکثری در عالم انسانی
دیدگاه مذکور چنانکه مشاهده شد، ابن سینا آن را طرح کرده است و ملاصدرا نیز آن را تائید و تثبیت کرده است. درباره این دیدگاه ملاحظات زیر در محور های زیر مطرح می شود: ملاحظه اول: در بحث نقد غلبه خيرات در انسانها دو مسئله را بايد از يكديگر تفكيك كرد: مسئله اول: حکم متافیزیکی در مورد غلبه خير يا شرّ در عالم انسانی، مسئله دوم: حکم تجربی در…
بیشتر بخوانید » -
شرّ اکثری در انسان از دیدگاه حکما
در عالم ماده خيرات بر شرور غلبه دارد، اما آيا در مورد انسان ها، نيز این حکم جاری است؟ از ديدگاه برخی از حكماي اسلامي مانند: ابن سينا و ملاصدرا نه تنها در عالم طبيعت خيرات بر شرور غلبه دارد در عالم انسانی نيز ضرورتا باید خير اكثري و شر اقلي باشد. بر اساس این دیدگاه، تعداد افرادي كه مغلوب شهوت و غضب هستند كمتر از افراد سالم است…
بیشتر بخوانید »