هستی شناسی

  • تاثیر تفکر تشکیکی در رویکردهای طبی ابن سینا

    حکمای اسلام در نگرش تشکیکی به کثرات جهان اتفاق نظر دارند اما در تبیین حقیقت آن رهیافت­های متفاوتی وجود دارد. مراد از رویکرد تشکیکی،[4] نگرشی که در آن موجودات و پدیده­های دارای درجات و مراتب مختلفی هستند به گونه­ای که برخی علت، شدید، کامل، متقدم، افضل، اشرف و برخی دیگر معلول، ضعیف، ناقص، متاخر، اسفل و اخسّ هستند. نگرش تشکیکی در طب سینوی صورت­های مختلف دارد مبنای آن در فلسفه…

    بیشتر بخوانید »
  • تفسیر هستی شناختی از هنر

    فلسفه و هنر زیبایی نویسی خط از مراتب وجود انسان است. کتابت فعل انسان است و هر فعلی از مصدر و فاعل خاص صادر می شود. بین فاعل و آثاری که از او ناشی می شود سنخیت و مشابهت وجود دارد. فعل انسان خارج از ذات او نیست بلکه از ذات او سرچشمه می گیرد. تنزل خط از ساحت های باطنی انسان و ظهور آن در مجرای جسمانی بدن حاکی…

    بیشتر بخوانید »
  • تنزل اشیا در نظام تکنولوژیک

    در نظام تکنولوژیک مرتبه اشیاء تنزل پیدا می­کند. مراد از تنزل، تنزل به معنی عام است، نه تنزل به معنی خاص آن. تنزل به معنای خاص، درباره علل و معالیل ایجادی است. در این نوع تنزل، دو حقیقت که یکی علت ایجادی دیگری است به مرتبه پایین­تر تنزل پیدا می­کند و شی تنزل یافته در طول علت خود قرار می گیرد. به عنوان عالم طبیعت تنزل عالم مثال است…

    بیشتر بخوانید »
  • بحثي پيرامون دیدگاه ملاصدرا درباره اعتباریت ماهیت

    چنانچه گذشت صاحب نظريه عينيت ماهيت بر آن بود كه تفسير وي مراد و مرضي صدرالمتألهين است و از زمان ملاهادي كج فهمي در مراد صدرا حاصل شده است. در اينجا اين سؤال پيش مي‌آيد كه: اگر واقعيت خارجي به يك نحو به وجود و ماهيت منسوب است چرا صدرالمتألهين ماهيت را اعتباري دانسته است؟ ايشان در جواب مي‌گويند: «الماهيه اعتبارية بمعني انها اذا لو لوحظت في حد نفسها لم…

    بیشتر بخوانید »
  • سه رويكرد صدرالمتاألهين درباره اعتباريت ماهيت

    اكنون اگر بخواهيم اعتباريت ماهيت را در عبارات صدرا بررسي كنيم، سه رويكرد كلي نسبت به ماهيت وجود دارد: الف) آن دسته از عباراتي كه ناظر به حيثيت نفادي ماهيت است و ماهيت را حدود عدمي وجود مي‌داند: «الوجود في كل مرتبة و لكل ماهية موجود بذاته وتصيرماهية به موجودة.»[1] ،«ان العلاقة بينها [وجود و ماهية] اتحادية … فان الموجود في الحقيقة هو الوجود و الماهية منتزعة عنه و متحدة…

    بیشتر بخوانید »
  • منشأ اختلاف تفسيرهاي گوناگون از ماهيت

    براي توضيح منشأ اختلاف تفاسير گوناگون از ماهيت، نياز به ذكر مقدماتي است كه به آن اشاره مي‌كنيم: در قضايايي كه محمول بر موضوع حمل مي‌شود سه گونه حيثيت قابل تصور است: 1- حيثيت تقييديه: كه نقش واسطه در عروض را دارد و مفادش مقيدكردن موضوع به جهتي از جهات است. مانند:« الجسم من حيث انه ابيض مرئي».[1] 2- حيثيت تعليله: نقش واسطه در ثبوت را دارد به اين معني…

    بیشتر بخوانید »
  • تفاسير گوناگون از اعتباريت ماهيت

    كساني كه قائل به اعتباريت ماهيت شده‌اند به يك طريق سخن نگفته­اند به گونه‌اي كه اين تفاسير از عينيت ماهيت تا سراب محض‌بودن ماهيت مورد اختلاف است. تفسير اعتباري‌بودن ماهيت به سه تفسير كلي تقسيم مي‌شود: 1_ ماهيت به عنوان حد وجود حد يعني مرز و نهايت چيزي، بنابراين تفسير منظور از ماهيت اعتباري ؛ يعني اين كه ماهيت از حدود عدمي موجود خارجي حكايت مي‌كند و حمل وجود بر…

    بیشتر بخوانید »
  • بررسی انتقادی نظریه آیت الله فیاضی در اصالت وجود

    اشاره «اصالت وجود» يكي از بنيادي‌ترين و اساسي‌ترين ابتكارات «صدرالمتألهين» (ره) است كه بسياري از مباحث فلسفي تحت تأثير آن رنگ ديگري به خود گرفته است. از اصالت وجود تقريرهايي غير مشهور شده است. ماهيت در هريك از اين تفاسير، از «سراب محض‌بودن» تا «عينيت ماهيت» اختلاف نظر وجود دارد. براساس تقرير آیت الله فیاضی از اصالت وجود، همچنان‌كه وجود اصل و تحقق دارد، ماهيت نيز عينيت دارد، ولي ماهيت…

    بیشتر بخوانید »
  • چیستی شرّ

    از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا شر امر عدمی است، که عدم ذات یا عدم کمالی برای ذات است و خیر را که در برابر آن قرار دارد امری می­داند که همه به آن اشتیاق دارند و آن وجود یا کمال وجود است. (ابن سینا، 1404، ص415- 416 ، ملاصدرا، 1981، ج7، ص58 – 57) شر در کاربرد اعم آن شامل هر گونه نقص و کاستی است این معنای…

    بیشتر بخوانید »
  • مبانی فلسفی رابطه غذا با روح و اندیشه

    مبانی فلسفی رابطه غذا با روح و اندیشه غذا به جهت ارتباط آن با جسم انسان و رابطه تنگاتنگ جسم با روح می­تواند مشمول احکام فلسفی قرار گیرد. این مباحث زمینه مطالعات بین رشته ای علوم فلسفی و تجربی را فراهم می ­آورد. برخی از این احکام عبارتند از: غذا زمانی غذا است که غذا عين مغتذي و آکل مي‌شود. در این صورت اگر بخواهد عین مغتذی شود باید…

    بیشتر بخوانید »
دکمه بازگشت به بالا